Smaakversterker E621: Alles wat je moet weten

E621: Alles wat je moet weten over deze smaakversterker

Smaakversterker E621: Alles wat je moet weten

Is het lekker? Smaken verschillen natuurlijk, maar uiteindelijk pakken de levensmiddelenfabrikanten het slim aan. Hoe? Door smaakversterkers! Deze smaakversterkers ‘foppen’ als het ware je smaakpapillen. Naast het toevoegen van conserveringsmiddelen, kunstmatige zoetstoffen, geurstoffen, kleurstoffen, smaakstoffen (zoals smaakversterker E621) en broodverbeteraars worden er ook op grote schaal smaakversterkers aan onze voeding toegevoegd. Deze smaakversterkers versterken de natuurlijke smaak van het eten.

Alle smaakversterkers hebben een E-nummer. E-nummers worden gecontroleerd door de Europese autoriteit voor voedselveiligheid (EFSA). Wanneer de stoffen veilig voor de gezondheid worden bevonden krijgen ze een E-nummer en mogen ze worden toegevoegd aan ons voedsel. Niets schadelijks aan dus! Volgens het Voedingscentrum dan…

Zelfs als je heel veel producten met smaakversterkers eet, kan je er niet te veel van binnenkrijgen. Producten met smaakversterkers kunnen daarom levenslang dagelijks gegeten worden. Dat is niet slecht voor de gezondheid. – Voedingscentrum

Er bestaan E-nummers in natuurlijke vorm zoals ascorbinezuur oftewel vitamine C. Maar er bestaan ook kunstmatige smaakversterkers. E621 is één van de meest omstreden en besproken kunstmatige smaakversterkers.

E621 oftewel monosodriumglutamaat (MSG) is goedkoop en wordt op grote schaal als smaakmaker verwerkt in producten. Het heeft een hartige, bouilonachtige smaak. Deze unieke smaak wordt aangeduid met umami, ook wel de vijfde smaak genoemd.

De productie van MSG

Glutamaat zit onder andere in Japanse gedroogd zeewier, kombu genaamd. In Japan was al langer bekend dat je met een bouillon van dit zeewier voeding perfect op smaak kon brengen. Professor Kikunae Ikeda ontdekte in 1908 dat de reden van deze goede smaak de stof natriumglutamaat was. En dus begon iets meer dan 100 jaar geleden de kunstmatige productie van de smaakversterker glutamaat.

Glutamaat wordt geproduceerd door (meestal genetisch gemanipuleerde) bacteriën.
Deze bacteriën groeien in het vloeibare afval van suikerbieten, suikerriet en mais.
Het glutamaat wat hierbij gevormd wordt, wordt na verloop van tijd uit de voedingsbodem gefilterd.
Hierna wordt de glutamaat via een chemisch proces geconcentreerd en gekristalliseerd en via een chemisch proces omgevormd tot MSG.
Wat overblijft is MSG: een fijn, wit poeder dat gemakkelijk oplost en gemakkelijk te verwerken is in voedsel.

Deze kunstmatige glutamaat bevat stoffen die niet in natuurlijk glutamaat voorkomen. Natuurlijk glutamaat is L-glutaminezuur. Kunstmatige glutamaat bevat ook L-glutaminezuur, maar daarnaast ook D-glutaminezuur en pyroglutaminezuur.

Glutamaat in tomaten??

Ik hoor je denken: “Maar als glutamaat ook in kombu zit, dan is het toch helemaal geen ‘verkeerde’ smaakversterker”?

Er is zoals hierboven beschreven verschil tussen glutamaat uit een natuurlijke bron of een kunstmatige bron. Glutamaat vind je inderdaad ook in natuurlijke voeding. Onder andere in tomaten, gefermenteerde sojaproducten, wortel, bleekselderij, oude kaas, eieren, kombu en champignons. Ook moedermelk is rijk aan glutamaat. And guess what? Glutamaat is een aminozuur, het is een bouwstof van eiwitten en speelt een belangrijke rol in de stofwisseling. Snap je het nog?

Het verschil zit hem met name in de hoeveelheid glutamaat die je dagelijks binnenkrijgt. Remember: te is nooit goed. Daarnaast is de kunstmatige variant een zwaar bewerkt product dat enkel en alleen door de voedingsindustrie gebruikt wordt om de smaak van een product te verbeteren.

Waar is de smaakversterker E621 in?

Je vindt MSG onder ander in:

kant-en-klaar maaltijden
bouillonpoeder en bouillonblokjes
soep
sauzen
bewerkte vleeswaren
hartige snacks zoals chips en zoutjes
diepvries pizza’s
gefermenteerde sojaproducten
vegetarische producten
kruidenmengsels

In de supermarkt zijn veel potjes met kruiden te vinden waar weinig kruiden in zitten, maar waar wel E621 aan toegevoegd is. Meestal vergezeld van flink wat zout. Denk hierbij bijvoorbeeld aan gehaktkruiden, nasikruiden en mixen voor macaroni.

Schuilnamen van E621

Creatief met E-nummers! Zo noem ik het altijd maar. Fabrikanten worden steeds slimmer met het vermelden van E621 op het etiket.

E621 monosodiumglutamaat
E622 monokalium-glutamaat
E623 calciumdiglutamaat
E624 monoammonium-glutamaat
E625 magnesium-diglutamaat
ve-tsin
glutamaat
gehydroliseerd eiwit
gehydrolyseerd proteïne
gehydroliseerd plantaardig eiwit (proteïne)
plantaardig eiwit hydrolysaat
gehydrolyseerd soja eiwit (proteïne)
gehydrogeneerde plantaardige olie
eiwit-extract
proteïne-extract
soja-extract
caseïnaat

En gistextract dan?

MSG en gistextract hebben verschillende basisgrondstoffen. In MSG is de glutamaat gebonden aan natrium. In gistextract zit vrij glutamaat, hier is de glutamaat dus niet gebonden aan natrium. Zowel MSG als gistextract bevat dus glutamaat.

Gistextract heeft geen E-nummer en om die reden is er geen regelgeving rondom het gebruik van gistextract. Sinds 2014 is het wel zo dat producten met het EKO-keurmerk biologisch gistextract moeten bevatten. Bedenk je wel dat ook biologisch gistextract wel degelijk glutamaat bevat.

Acceptable Daily Intake

De EFSA geeft dus uiteindelijk toestemming om een E-nummer te mogen toevoegen aan ons voedsel. Door middel van dierproeven wordt de Acceptable Daily Intake bepaald. Kort gezegd is dit de maximale hoeveelheid van de stof die bij het dier tijdens levenslang gebruik geen toxische effecten veroorzaakt. Dit getal wordt vervolgens gedeeld door 100 en die hoeveelheid is toegestaan bij ‘normaal’ gebruik.

Met een overload aan industrieel bewerkt voedsel kun je je afvragen of al die kunstmatige E-nummers gecombineerd met een overmaat aan snelle, geraffineerde suikers, pesticiden en industrieel bewerkte vetten de emmer van jouw goede gezondheid doet overlopen.

Want let’s face it: we eten behoorlijk wat producten met additieven, van onze bammetje met ham bij het ontbijt tot onze pakjes en zakjes die we gebruiken voor onze pastasaus. Zelfs jouw plakje kaas wordt gekleurd met een mooie gele kleurstof.

Klachten

Een bekende klacht is bijvoorbeeld hyperactiviteit bij kinderen door kleurstoffen. Maar ook het gebruik van aspartaam, een synthetische zoetstof is al heel wat jaren een veelbesproken onderwerp. Er komen ook steeds meer aanwijzingen dat grote hoeveelheden MSG in ons voedsel wel degelijk schadelijk kunnen zijn voor onze gezondheid.

Chinese Restaurant Syndrome
Ben je bekend met het fenomeen Chinese Restaurant Syndrome? Het wordt ook wel de ziekte van Kwok genoemd. Het gemiddelde Chinese restaurant is erg scheutig met MSG.

Na een Chinese afhaalmaaltijd kunnen hierdoor diverse klachten ontstaan, zoals:

hoofdpijn
duizeligheid
misselijkheid
hartkloppingen
koud zweet
buikpijn

MSG verstoort je verzadigingsgevoel
Overmatig gebruik van MSG verstoort je verzadigingsgevoel. Het stimuleert de alvleesklier tot het produceren van insuline zonder dat daar aanleiding voor is. Gevolg? Een lage bloedsuikerspiegel waardoor je weer trek krijgt. Dat is dus de reden dat je die hele zak chips opeet!

Gewichtstoename
Door deze ‘energiebehoefte’ grijp je sneller naar snacks met ‘snelle suikers’. Simpel gezegd: deze overdaad aan glucose wordt omgezet in vet. Het kan dus goed dat jouw zwembandje het gevolg is van een overdaad aan MSG in je voeding.

Overige klachten
Maar hier stopt het niet helaas. Er is namelijk nog een heel rijtje aan klachten die kunnen optreden bij overmatig gebruik van MSG of overgevoeligheid voor glutamaat.

gejaagd gevoel
ademhalingsproblemen (bij mensen met astma)
hoofdpijn en migraine
duizeligheid
misselijkheid
buikpijn
diarree
duizeligheid
hartkloppingen
drukkend gevoel op de borst
koud zweet
strak gevoel in het gezicht
slapeloosheid
slaperig gevoel

En nu?

Het gebruik van MSG (smaakversterker E621) in voedingsmiddelen is sinds de jaren ’70 behoorlijk toegenomen. Een dagelijks voedingspatroon met kant-en-klaar maaltijden, zakken chips, diepvriespizza en eens per week een Chinese afhaalmaaltijd is gewoonweg teveel van het goede. Etiketten lezen valt soms als consument nog niet mee. De oplossing is eigenlijk heel simpel: pas je voedingspatroon aan! Kies voor zoveel mogelijk verse, onbewerkte en pure voeding en varieer!

Knowledge is power!

Liefs Mirjam

BewarenBewaren